saka na

bitbit ng hikbi ang halakhak

kung paanong ang hindi pagsipot 

                                  ay  pagsapit,

at ang sapat ay sapot ring 

kulungan ng kakulangan.

                        sangkot ang singkit 

                                  na sikat-araw 

sa sakit ng sakong at sikong

    sumuko na sa pagsungkit.

sino ang sasaklolo ngayon sa sako 

at salakot na saklot ng suklam 

ng mga sakalam sa Malakanyang?

sisiklab kaya ang malasakit  

                       at pagbabakasakali

kung laging nakakasa ang saltik

                ng salitang "saka na”?

kontrapuntal

kung paanong ang sugat 

nagluluwal ng hilom,

sumisilang sa pagbagsak

ang binhi ng pagbangon.

ikinukubling balakubak,

ngumangatngat sa anit;

gandang isinasambulat,

utot ng utak na may covid.

nasa sulyap ang titig

nasa pikit ang mulat;

tumutulak, kinakabig

tumitiklop, binubuklat.

pagkatapos ng unos,

masdan – sapo ng sanaw

usbong ng binhing haplos

ng bagong sinag-araw.

ikaw na may pusaling bunganga

anong binhi ng pagkamuhi

ang ipinunla ng dilim 

sa iyong budhi?  

bakit puno ka ng poot 

sa matuwid? sa kumakalinga

sa tulad nating mahihirap?

anong dagta ng kabulaanan

ang lumalason sa iyong puso 

at utak?

gaano kalalim ang bulsang 

sumusuhol sa iyong suklam?

doktor makata

hudyat ng alipunga 

ang singasing ng alimuom.

alingasaw  ng  kulob na laway 

ang  pagtulang tulala. 

kaya huwag magpatumpik-tumpik –

idis-empek, ispreyan ng zonrox 

bunganga ng makatang makati 

ang dila.   tokhangin ang beerus 

sa hininga at ngawa ng umaastang

diyos ng kahulugan at salita, 

at parang awa mo na, huwag

lumabas,  manatili sa facebook –

naghahasik ng lupit ang langit,

takasan ang tikatik.   kontaminado

ang panganay na ulan ng mayo.

pagsamba sa musa

ang aking tula, sapat

nang sipatin ng kapuwa

makatang makati rin

ang dila – may sapot?

may sipit?o supót? tuli na

kapag ako na tumula ay tumulo

ang laway sa pilantik ng sariling

pilantod  na pananaludtod.  maano

kung estranghera sa kurot

at kirot ng karet? maano

kung etsa-puwera ang masa

ng maso sa misa ng aking

pagsamba sa Musa?

kuyawa gud

pasan niya ang pasyon

ng imahinasyon at kunsumisyon –

dinadaliri’t dinadalirot niyang parang libag

ang libog ng mga abang barya-barya,

pero walang palya, ang abuloy

sa kapilya; habang hibang siya

sa pagtugon sa sariling pusok

ng puson. “simbako”,  sambit ni

samuel na taga-cebu, “alagad

na umaaligid. kuyawa gud!”

sa ngalan ng daan

mahilig maghulog ng lumang

pangalan ng daan ang ating mga opisyal.

doon sa daang Duhat, dumipa ang pinturadong

karatulang lata: Dr. Espiritu Z. Yumao St.,

tutok  na tutok sa mata ang mga titik, 

tila tatak  sa retinang namamanglaw

sa tanglaw ng pinalitang palatandaan

at gunita –  duhat, kumpol-kumpol

na bungang biyoleta,budburan ng asin

at kalugin sa magkasaklob na platong lusa.

Namnamin. Ingat; baka sa sarap, malunok  

ang buto.  kawawa ang yumao;  pinarangalan

ng lubak -lubak  na kalye. o baka naman sawimpalad

ang daan;  tinarakan ng baku-bakong budhi.

hinahon

ang hinahon  ay hinhin

sa pagharap sa hirap

ng buhay, kandilang

kumakandili

– nakalimlim sa lamlam –

ng sariling kamatayan.

hinagpis

ang hinagpis

na hindi humulagpos

pasâ ng pusong

pantig-pantig ang pintig –

pipitik, puputok  na galis

sa gilas ng himok

ng hamak na pakikihamok.

hamog

binalo ng bala ang poot

at pait ng tilad-tilad

na pakikitalad ng balana;

ang kalayaang dating kaylayo,

ang kapayapaang dating

namimiyapis ngayo’y himig

ng hamog; dumidilig, dumudulog

sa mabikas na bakas ng bukas.

karimlan

walang aliw ang ilaw

na hindi makatanglaw,

dulot nito’y dalit na bulag

sa bula ng mga babala;

mainam pang uminom

ng dalamhati ng dilim

at  magpapiit  sa pait,

nang maisuka ang pagsuko

sa pananakal ng paninikil.

dayo

salat ang salita –

hindi madalit

ang dalita ng bungo

sa bangang binaklas

sa gilid ng gulod;

tiba sa tubo

ang dumayong dumaya

sa dinatnang diwata.

bakod

hindi napansin ang pinsan

kaya lasing na sumingasing ang bintang

at bantang  hindi mapagpahinga

ng buntong-hininga; at pinagbukod ng bakod

ang dalawang magkapit-bukid; natigang

maging ang bulong ng dating

bumubulwak na balong.

masisisi ba ang susô

hindi laging umuungos

ang maangas, umingos man siya

at manggulat sa galit. malamang

mapiit lamang siya sa pait ng sariling

poot.  malamang silaban lamang siya ng inis

sa  unos ng mga anas nilang mga tikom

ang bibig at kamao – kumikilos,

tiyak  na kumakalas sa renda ng nakaririnding

pagngawa, pagngiwi, at pagtunganga.  hukbong

hakbang-hakbang na sumusulong.  masisisi ba

ang susô? sa bawat sulok na sulingan

ng hilong kuneho, nakasulat ang ganito: 

“langhapin mo laway ko.”

yor stragol, my stragol*

for yu

na nagweyds ng wor

wid words

na yong winiwisper

sa eyr o sa peyper

para iseyv

ang nagdwindol nating mga fores

for yu na magrader day

sa yurin at blad ng mga fores

kaysa magliv nang long

pero whayt naman sa fir

biliv ako sa yo

eylyen reys da ruf

mey ay jas riques

dont tern naman

ol de gans to pens

en da sords to estaylus

kase ang gans at sords

ay may yus

na di kaya ng words

---

* inspayrd bay da pom “We Wage a War with Words”

bay mario l. cuezon in peyds 110 – 111

of da diliman revyu, vol 46 no. 3-4 1998.

talim ng talinghaga

salatin sulatin
ang sariling walang saplot
salain sa salasalabid na sapot
ng puso puson sentido
ang sangsang at sanghaya ng salita
at iwisik sa sugatang sikmura
ng maralita

sisirin ang salamangka
ng patalastas sermon polemika
at tagpasin ng talinghaga tabak dugo
ang daliri’t dilang bumibikig
sa himig ng himagsik-banyuhay
ng masang anak-pawis